Hai anh em nổi danh nhất nước Đức

Từ trên 80 năm nay cả hai anh em cùng sống sát cánh bên nhau; trong mọi vui buồn của cuộc sống họ đều có nhau bên cạnh, tận tình thương yêu, an ủi và nâng đỡ nhau: Georg và Joseph Ratzinger!

Hai anh em Georg và Joseph Ratzinger

Đức Ông Heinrich Wachter, 78 tuổi, thuộc Giáo phận Regensburg, người bạn thân của hai anh em Ratzinger từ nhiều thập niên nay, cho hay: «Tình anh em giữa Georg và Joseph Ratzinger rất quân bình, họ rất tôn trọng lẫn nhau, nhưng lại rất keo sơn gắn bó với nha, hơn cả hai anh em song sinh.» Đức Ông Wachter cũng kể rằng Đức Ông Georg Ratzinger, 84 tuổi, từng là nhạc trưởng rất nhiều năm của Ca Đoàn nhà thờ chính tòa Regensburg, đã tỏ vẻ buồn và tư lự khi vào năm 2005 hay tin em mình là Joseph được bầu làm Giáo Hoàng với tước hiệu Bênêđíctô XVI. Bởi vì, hai anh em luôn luôn cùng đồng tâm và đồng chí hướng với nhau, mong cho một ngày nào đó cả hai anh em lại cùng về sống bên nhau như thủa còn thơ. Nhưng nay dự định đó đã hoàn toàn bất thành, vì chức vụ và trọng trách của một vị Giáo Hoàng không còn cho phép.

Tuy nhiên, Đức Ông Heinrich Wachter cũng đã rất mừng cho hai anh em Ratzinger, vì tuy cả hai không thể cùng sống chung với nhau như đã dự định, nhưng «bây giờ tình trạng cũng không đến nỗi phải hoàn toàn xa nhau. Bởi vì nhờ chiếc điện thoại đặc biệt được thiết kế ngay trong phòng, nên Georg có thể liên lạc trực tiếp với Vatican trong bất cứ lúc nào.» Theo Đ.Ô.Wachter, hằng tuần hai anh em Ratzinger liên lạc điện thoại thường xuyên với nhau và cùng nhau trao đổi ý kiến về chủ đề nhạc cũng như các biến cố xảy ra tại Đức quốc và trong Giáo phận Regensburg.

Thật ra, khi cả hai còn trong tuổi thơ, không một ai ngờ rằng sau này một người trong họ sẽ trở thành một nhạc sĩ nổi tiếng và người kia sẽ làm Giáo Hoàng, vì gia đình anh em họ chỉ là một gia đình hoàn toàn bình dân như bao gia đình bình dân khác.

Thật vậy, ông Joseph Ratzinger, thân phụ các ngài, là một cảnh binh nghiêm nghị và thẳng thắn. Còn bà Maria Ratzinger, thân mẫu của các ngài, từng học nghề gia chánh nấu bếp, là một người đầy lòng nhân hậu. Hai ông bà đã quen biết nhau qua tin tức đăng trên tờ báo «Đức Mẹ Altöttinger» của Trung tâm Hành hương Altöttinger/Nam Đức.

Trước hết, cặp vợ chồng trẻ Joseph và Maria Ratzinger sinh hạ vào năm 1921 đứa con gái đầu lòng Maria, người sau này đã làm nội trợ cho em trai mình là giáo sư Joseph Ratzinger trong nhiều năm. Vào năm 1924 Georg được cất tiếng chào đời tại Pleiskirchen, gần Altöttinger thuộc hạ Bayern. Sau đó, gia đình dời về sống tại Marktl bên bờ sông Inn. Và chính tại đây, vào năm 1927 đứa con thư ba của gia đình là Joseph được sinh hạ.

Hằng năm, trước Đại Lễ Giáng Sinh, cả ba chị em đều hăm hở trang hoàng hang đá một cách vui vẻ: Họ đưa nhau xuống bờ sông Salzach-Ufer để chọn những viên đá cuội ưng ý, sau đó cùng nhau lại vào rừng chặt cành thông và kiếm các thứ rêu. Cũng chính trong dịp Lễ Giáng Sinh, khi cả gia đình cùng quây quần bên hang đá ca mừng Chúa Hài Đồng, Georg đã tỏ ra có năng khiếu đặc biệt về nhạc. Ngay khi còn học cấp III, Georg đã tự sáng tác được nhiều bài hát hay và cả ba chị em cùng biểu diễn như một tiểu hội nhạc: Joseph chơi Piano, Georg gảy đàn Violon và Maria chơi Harmonium. Năm 1991, Maria, người chị cả của ba anh em qua đời.

Năm 1937, gia đình Ratzinger lại bỏ Aschau bên bờ sông Inn để dọn về sống ở Hufschlag gần Traunstein là nơi Georg đã theo học từ hai năm tại trường trung học nội trú của Tổng Giáo phận. Năm 1939 thì đến lượt Joseph cũng theo chân anh vào học cùng trường. Mãi cho tới khi thế giới chiến II bùng nổ, cả hai anh em đều sống quấn quýt bên nhau. Nhưng trong chiến tranh, vì lý do mỗi người phải phục vụ một nơi, nên cả hai đành phải sống xa nhau. Vào năm 1946, sau khi chiến tranh chấm dứt cả hai anh em cùng gia nhập Đại Chủng Viện Freising. Trong đời sống chung ở Chủng Viện, vì thầy Georg có năng khiếu đặc biệt về nhạc nên anh em đặt cho bí danh là «Orgel-Ratz» (chuột dương cầm); còn thầy Joseph vì quá siêng đọc sách, đọc hết sách này lại đến sách kia, nên anh em đặt cho bí danh là «Bücher-Ratz» (chuột sách)(1).

Chức Linh Mục (29.6.1951): Tân LM Georg (trái) và tân LM Joseph (phải)

Do đó, người ta không còn lấy làm lạ khi vào ngày 29.6.1951 cả hai thầy Georg và Joseph Ratzinger cùng được lãnh nhận thánh chức Linh Mục do Đức Hồng Y Michael von Faulhaber phong ban tại nhà thờ chính tòa Freising. Vào ngày 8.7.1951, cả hai tân Linh Mục cùng dâng Thánh Lễ Mở Tay tại nhà thờ St. Oswald thuộc thành phố Traunstein. Sau đó, cả hai tân Linh Mục Georg và Josph Ratzinger đều được bổ nhiệm làm cha phó tại thủ phủ München và đồng thời theo học thêm các môn sở trường của mình: Cha Georg học phân khoa nhạc, còn cha Joseph tiếp tục học thần học và triết học.

Tiếp đến, anh em lại phải sống xa nhau. Cha Georg Ratzinger trở thành nhạc sĩ chuyên về thánh nhạc. Năm 1964, cha được bổ nhiệm điều khiển hội kèn và làm trưởng nhạc của ca đoàn của nhà thờ chánh tòa Regensburg. Đây là hai chức vụ vô cùng khó khăn và quan trọng vào bậc nhất của Giáo phận mà ngài đã nắm giữ cho đến năm 1991, và ngài đã thành công mộc cách hết sức tốt đẹp.

Trong khi đó, con đường đời của cha Joseph Ratzinger lại dẫn cha đi một hướng khác: Trước hết cha được bổ nhiệm làm giáo sư thần học tại đại học München, sau đó dạy tại đại học Bonn, Münster và Tübingen. Trong thời gian nhóm họp Công Đồng Vatican II, giáo sự Joseph Ratzinger được chọn làm cố vấn Công Đồng cho Đức Hồng Y Joseph Frings, Tổng Giám Mục Köln.

Nhưng vào năm 1969, giáo sư Joseph Ratzinger được bổ nhiệm làm giáo sư đại học Rengensburg, và nhờ thế ngài lại được sống bên anh mình. Giáo sư xây một căn nhà tại ngoại ô thành phố Pentling. Giáo sư cảm thấy rất sung sướng lại được sống gần bên anh mình tại thủ phủ Oberpfalz. Nhưng thời anh em được sống gần nhau kéo dài không lâu, bởi vì vào năm 1977 Đức Giáo Hoàng Phaolô VI đã đột nhiên bổ nhiệm giáo sư Josephr Ratzinger làm Tổng Giám Mục München và Freising. Còn hơn thế nữa, năm 1981 Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã bổ nhiệm ngài làm Tổng trưởng Thánh Bộ Đức Tin tại giáo triều Roma. Bởi vậy, ĐHY Joseph Ratzinger chỉ có thể về thăm anh mình trong các dịp nghỉ hè mà thôi.

Theo lời kể của hai ông bà Therese và Rupert Hofbauer, một gia đình sống bên cạnh nhà anh em Ratzinger và từ 30 năm nay phụ trách việc trông coi vườn tược cho hai vị, thì trong những dịp nghỉ như thế «cả hai vị cùng đi dạo khắp khu vườn hoa và đặc biệt cả hai vị rất thích thú ngắm những bông hồng đủ màu sắc trong khu vườn». Và khi thuận tiện, cả hai vị đều trò chuyện vui vẻ với bà con sống bên cạnh nhà họ. Bà Therese Hofbauer còn cho hay: «Cả hai vị luôn luôn ân cần chia sẻ với mọi vất vả của cuộc sống chúng tôi.» Nhưng thật đáng tiếc là kể từ mùa xuân năm 2005, các cuộc thăm viếng đều đặn của ĐHY Joseph Ratzinger tại Regensburg vào các dịp nghỉ hè như thế đã không còn nữa, kể từ khi ngài được bầu làm Giáo Hoàng.

Sau cùng, Đ.Ô. Wachter còn kể: «trong cuộc viếng thăm ngắn ngủi tiểu bang Bayern vào năm 2006, Joseph đã bất ngờ thăm lại ngôi nhà của ngài tại Pentlinge và thăm chỗ trọ của Georg ở đường Luzengasse/ Regensburg. Nhưng nay Georg thường xuyên bay sang Roma. Mỗi khi có mặt tại Vatican, Georg đều ngủ tại căn phòng ở lầu phía trên Đức Giáo Hoàng. Sáng sớm hai anh em cùng dâng Thánh Lễ và cùng đọc Sách Nguyện với nhau, nhưng vì mắt của Georg không còn nhìn thấy được rõ nữa, nên Joseph phải đọc to để anh mình cùng đọc theo. Vào ban trưa khi thời giờ cho phép, anh em cùng đi dạo trên sân thượng điện Vatican và thân mật tâm sự với nhau về mọi vấn đề.»

Quả thật, tình nghĩa ruột thịt vô cùng keo sơn thắm thiết và thánh thiện cao vời của hai anh em Georg và Joseph Ratzinger hoàn toàn vượt mức độ bình thường, hoàn toàn độc nhất vô nhị, không chỉ ở Đức quốc mà có lẽ còn cả trên thế giới nữa. Thật đúng như lời Kinh Thánh đã ca tụng:

Ngọt ngào tốt đẹp lắm thay,

anh em được sống vui vầy bên nhau,

như dầu quý đổ trên đầu

xuống râu xuống cổ áo chầu A-ha-ron,

như sương từ đỉnh Héc-mon

toả trên đồi núi Xi-on lan tràn,

nơi dây ơn huệ Chúa ban, chính là sự sống chứa chan muôn đời.

(Tv. 133)

__________________

(1) Ở Đức, người ta gọi những người ham mê đọc sách là «chuột sách» (Bücher-Ratz) hay «sâu sách» (Bücher-Wurm), chứ không gọi là «mọt sách» như người Việt Nam chúng ta. Tuy nhiên, ở đây các bí danh mà các Thầy ĐCV đặt cho hai Thầy Georg va Joseph Ratzinger «Orgel-Ratz» và «Bücher-Ratz» còn chứa đựng một lối chơi chữ nữa: Trước hết, con chuột trong tiếng Đức là «Ratte», nhưng tiếng Đức bình dân lại gọi là «Ratz»; tiếp đến, chữ «Ratz» cũng có thể được hiểu là viết tắt chữ «Ratzinger», tên Họ của hai Thầy Georg và Joseph.

Sách tham khảo:

Anton Zuber: «Der Bruder des Papstes – Georg Ratzinger und die Regensburger Domspatzen. Herder Verlag.