Bình luận của Philip F. Lawler (CWNews)

Trong số 10 người lớn Mỹ thì có 1 người theo Công giáo đã rời đạo. Dưới nhãn quan Công giáo thì đây là một thống kê khích động nhất trong nhiều điều được “Cuộc Thăm Dò Khung cảnh Tôn giáo” của Diễn Đàn Pew cung cấp.

Người Công giáo vẫn còn là thành phần tôn giáo lớn nhất ở Hoa kỳ, chiếm 23.9% tổng số người lớn (các giáo hội Evangelical, nhìn tổng quát như một nhóm, qui tụ 26.3% dân số Mỹ, nhưng bị phân rẽ thành nhiều hệ phái Tin Lành khác nhau). Những người Baptist đứng vào hàng thứ hai nhưng rất xa, với 12.7%. Nếu được coi như một hệ phái tách biệt, thì số người Mỹ bỏ đạo Công giáo họ theo lúc nhỏ, tạo thành nhóm tôn giáo lớn thứ ba trong cả nước, với 10.1% dân số.

Cuộc nghiên cứu Pew dựa trên phương pháp thăm dò toàn diện - thấy rằng người Mỹ thường hay đổi đạo. Chừng 44% người lớn Mỹ nay thuộc vào một giáo hội khác giáo hội họ được nuôi dạy. Cuộc Thăm dò Khung cảnh Tôn giáo chứng tỏ rằng các giáo hội Tin Lành dòng chính (mainline) đã chịu mất mát nặng nề nhất, và những người Tin Lành nay gần mất tình trạng đa số, chỉ còn 51% dân số. Phe thắng thế rõ rệt là loại người “không theo đạo”, nay chiếm 16% dân số một nước Mỹ đang không ngừng tục hóa.

Tỷ lệ người Công giáo trong dân số Mỹ vẫn giữ mức độ ổn định suốt 30 năm qua – nhưng chỉ nhờ vào làn sóng nhập cư người Hispanic. Hiện nay 29% số người Công giáo Hoa kỳ là người gốc Hispanic. Nếu không có họ, tỷ lệ người Công giáo ở Mỹ còn sụt giảm hơn nhiều.

Trong cuộc thăm dò Pew, 31.4% người được hỏi cho biết họ đã được nuôi dạy thành người Công giáo từ nhỏ. Số người tòng giáo để gia nhập Giáo hội là 2.6%. Nhưng, một lần nữa, 10.1% đã rời bỏ đức tin Công giáo. Như vậy, cứ được một giáo dân tân tòng thì Giáo hội mất đi 4 giáo dân từ thuở nằm nôi. Cứ 1 người vào cửa Giáo hội Công giáo thì có 4 người đi ra. Chẳng trách các giáo đường nay trống vắng!

Chuyện quan trọng nhất về đạo Công giáo ở Mỹ suốt mấy thế hệ qua không phải là scandal lạm dụng tình dục, cũng không phải những đổi thay tiếp theo sau Công đồng Vatican II. Câu chuyện quan trọng nhất là làn sóng người Công giáo lũ lượt ra đi rời bỏ đức tin. Đây là câu chuyện tôi đã cố gắng mô tả - dùng kinh nghiệm ở Boston làm thế giới vi mô - trong cuốn sách mới của tôi nhan đề “The Faithful Departed: The Collapse of Boston's Catholic Culture”. Trong lúc các nhà lãnh đạo Giáo hội nói một cách tự tin về một cộng đồng Công giáo “mạnh mẽ, đầy khí lực” thì cộng đoàn giáo dân đang già nua đi và teo mỏng lại, nhiều giáo xứ phải đóng cửa, ảnh hưởng Công giáo trên xã hội chúng ta đang mất lần.

Có phải tôi đang vẽ nên một bức tranh quá mức nhẫn tâm không ? Tôi nghi ngờ chuyện đó. Các nhà nghiên cứu trong Diễn đàn Pew ghi chú rằng trong cuộc thăm dò, khi người trả lời tự nhận mình là Công giáo thì người hỏi chấp nhận căn cước đó “bất chấp niềm tin riêng biệt như thế nào và người đó có dự Thánh lễ thường xuyên hay không.” Vì lý do chúng ta đã biết rằng chỉ có một thiểu số người tự nhận là Công giáo đã đi nhà thờ thường xuyên, nên các con số trong bảng thăm dò của Pew chắc chắn đã phóng đại độ lớn của dân số Công giáo và giảm thiểu tính nghiêm trọng của dòng chảy ồ ạt người Công giáo ra ngoài.

Các con số thống kê có thể bị người ta vận dụng, nhưng trong một thời gian ngắn kể từ khi cuộc nghiên cứu của Pew xuất hiện, tôi chưa thấy ai nghiêm chỉnh phê phán nguyên tắc làm việc của họ. Trái lại, cuộc Thăm dò Khung cảnh Tôn giáo được coi như là một nghiên cứu chuyên môn toàn diện, tiến hành trên một nhóm mẫu lớn, xử dụng các phương pháp thăm dò được chấp nhận nhất.

Những con số không biết nói dối. Đạo Công giáo tại Hoa kỳ đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng. Chúng ta càng sớm nhận ra sự việc, chúng ta càng có thể sớm hoạch định ra đáp ứng.