Nhật ký về một chuyến đi… “Trông người lại nghĩ đến ta!!!"

Như tôi đã nói trong một bức thư rằng: tôi sẽ đi miền Nam một chuyến để vận động thành lập Trung tâm săn sóc các em bị nhiễm chất độc da cam. Và tôi đã thực hiện chuyến đi này vào đầu tháng 3 vừa qua.

Tôi đáp máy bay tới Sài Gòn vào một buổi sáng thứ hai ngày 3/3/2008. Tôi đã được tiếp đón và đưa tới thăm Đức Giám Mục giáo phận Phú Cường, rồi tới nhà dòng Thừa Sai Đức Tin và lưu lại để nghỉ ngơi dưỡng sức tại đây.

Sáng hôm sau, sau thánh lễ và ăn sáng với các cha, các tu sỹ của hội dòng, tôi được cha Bề Trên đưa xe tới đón đi thăm một số các cơ sở của giáo phận Phú Cường, nằm trên thị xã Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Trong số những khu nhà tôi tới thăm, có hai nơi đã được chính quyền trả về cho Tòa Giám Mục: Một là khu Trung Tâm Mục Vụ rất rộng, trước đã dùng làm doanh trại quân đội và cơ sở đảng ủy bên đó, nhưng nay đã được trả lại cho nhà chung. Không những thế, Trung tâm này lại còn được cấp thêm tiền để sửa chữa. Hai là trụ sở của Dòng Thừa Sai Bác Ái giáo phận Phú Cường, trước đây được một cơ quan nhà nước sử dụng. Thời gian vừa qua, cơ sở này được trả lại cho nhà dòng; hiện nay, đã được sửa sang lại rất quy mô và đẹp đẽ, xứng hợp với môi trường tu trì.

Sau đó, chúng tôi tới tu viện của các chị em Dòng Nhân Ái, mới được thành lập chừng 30 hoặc 40 năm cũng tại thị xã này. Công việc chính của các chị là săn sóc những người già lão, neo đơn và các em khuyết tật, đặc biệt các em nhiễm chất độc da cam. Tại trụ sở chính của dòng có khoảng ba bốn chục chị em, do bà Bề Trên gốc giáo xứ Duyên Lãng, giáo phận Thái Bình điều hành.

Bà Bề trên tiếp đãi phái đoàn chúng tôi rất ân cần, sau đó, bà cùng đi với chúng tôi tới thăm Tu viện Thiên Phước tại huyện Củ Chi. Nơi đây có nhà chăm sóc các em khuyết tật nhiễm chất độc da cam, do dòng Nhân Ái phụ trách và một cơ sở gần đó chăm sóc những người nhiễm bệnh HIV do các chị thuộc Dòng Nữ Tử Bác Ái đảm nhiệm. Cách đó không xa (khoảng chừng 5; 6 cây số) là khu vực địa đạo Củ Chi - một trong những điểm du lịch rất nổi tiếng.

Tu viện Thiên Phước tọa lạc giữa một vườn cây ăn trái, cành lá xum xuê. Quanh cảnh xung quanh thật tĩnh mịch. Tòa nhà chính của tu viện gồm 3 tầng được bài trí đơn sơ. Tầng trên cùng của tòa nhà là nơi ở của các nữ tu và các chị em đang phục vụ tại trung tâm. Hai tầng còn lại là nơi điều trị và phòng ở cho các bệnh nhân.

Chúng tôi tới phòng khách nghỉ ngơi đôi chút và được chị phụ trách đón tiếp niềm nở. Sau đó, chúng tôi được dẫn vào gian bên trong, cũng tại khu tầng một là nơi dành cho các em khuyết tật lớn tuổi ở tình trạng nhẹ. Các em có thể đi lại chơi đùa với các đồ chơi rất đặc biệt. Thật khác với những gì tôi tưởng tượng ban đầu, các em ở đây ăn mặc sạch sẽ, mặt mũi khôi ngô. Các nữ tu cho biết: các em cử động, đi lại khó khăn lắm, nhất là đầu óc các em không được tỉnh táo, do vậy, ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt.

Tầng 2 của tòa nhà là nơi dành cho các em khuyết tật nặng hơn. Tại đây, chúng tôi tận mắt chứng kiến đa số các em phải nằm hoặc có đứng thì cũng phải có dây da cột vào giường để giữ cho vững. Tuy chân tay các em khòng khoèo, đầu nghẻo về một bên, nhưng ăn mặc rất sạch sẽ, đầu tóc tươm tất. Điều đó làm chứng rằng: các nữ tu ở đây nuôi dạy các em rất tận tình. Trong số các em đó, đa số là ngớ ngẩn, không hiểu biết gì, chỉ cười cười, nói nói, ngây ngô như người điên dại. Có em lúc khóc lúc cười, vật vã, rứt tóc, rứt áo, trông rất thương tâm. Có em trông mặt mũi bề ngoài sạch sẽ, nhưng chị nữ tu cho biết: xương cốt các em dòn mỏng như thủy tinh, va chạm mạnh là dễ gãy. Chị nữ tu phụ trách phòng cũng cho biết: toàn thể khu Thiên Phước có chừng 60 đến 70 em. Với số bệnh nhân như vậy, phải cần tới 20 đến 30 chị phục vụ; từ ăn uống, vệ sinh, đi đứng, giặt giũ quần áo, v.v… Mặc dù với lượng công việc rất nhiều, song các chị nữ tu ở đây giữ cho phòng ốc lúc nào cũng sạch sẽ thơm tho, khác hẳn với gia cảnh của các gia đình bệnh nhân mà chúng tôi đã có dịp tới viếng thăm.

Bà phụ trách cho biết thêm: cơ sở này được thiết lập từ 20 năm nay, đón nhận nhiều em khuyết tật từ khắp nơi trong cả nước. Có em khi vào đây mới được 3 tháng tuổi, nay đã 14, 15 tuổi. Nhiều em què quặt, bước đi không nổi hoặc nằm bất động trên giường, nhưng do được các nữ tu tập luyện, nay đã lẫm chẫm đi được. Chúng tôi quan sát thấy có nhiều em tung tăng chạy nhảy. Một số em có thể bập bẹ học được vài chữ. Cá biệt có những em có thể học những nghề đơn giản, nhưng điều đáng chú ý là đa số các em bị những bệnh về trí não, ngớ ngẩn, thần kinh nên việc điều trị vô cùng khó khăn.

Trong khi đi thăm khu Thiên Phước, tôi ngỏ ý với bà Bề trên xin một số nữ tu của nhà dòng ra giáo phận Thái Bình giúp đỡ cho các nạn nhân, bởi hiện nay, tại Thái Bình, số bệnh nhân như các em nhỏ đây rất nhiều. Theo số liệu thống kê mà tôi được biết, có tới hàng chục ngàn nạn nhân bị ảnh hưởng chất độc màu da cam, trong khi đó, mới chỉ chăm sóc được trên dưới 1 ngàn người. Bà Bề trên nói: Muốn thành lập Trung tâm chăm sóc này, trước tiên, cần phải có cơ sở vật chất như nhà cửa, phòng ốc thoáng đáng, tạo môi trường thuận lợi cho người bệnh. Tiếp đến, phải có một số nhân viên được huấn luyện về chuyên môn. Đàng khác, cũng cần có những thiết bị y tế để phục vụ cho việc chữa trị như máy móc, giường, chiếu, bàn, ghế… nhằm tạo điều kiện cho các em sống thật thoải mái; như thế, sẽ tránh đụng chạm tới thần kinh của các em. Ví dụ: Trời nóng quá thì cần có máy điều hòa nhiệt độ, trời lạnh quá thì có máy sưởi ấm v.v... trong khi đầu tư để mua sắm các thiết bị này lại rất tốn kém.

Từ giã Thiên Phước, chúng tôi dành một chút thời gian đi thăm địa đạo Củ Chi, nhưng lòng vẫn thầm ước mơ một ngày nào đó, giáo phận Thái Bình của chúng tôi có thể xây dựng được một trung tâm săn sóc các em khuyết tật, một phần nào như cơ sở Thiên Phước!? Nhưng nghĩ đến tình cảnh khó khăn thiếu thốn về đất đai, tiền bạc của chúng tôi ở miền Bắc, nhất là Thái Bình, tôi không khỏi nghẹn ngào… “Trông người lại nghĩ đến ta…”.

Song song với các trung tâm bảo trợ những người có hoàn cảnh khó khăn như vừa kể, tôi còn được biết, chính quyền thị xã Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương vừa qua đã trả lại hàng loạt các cơ sở của nhà chung theo ý nguyện của Đức Cha giáo phận. Nghĩ lại … “Trông người lại nghĩ đến ta, mà cảm thấy lòng chợt buồn!

Trên đường về, cha Bề Trên Dòng Thừa Sai Đức Tin dẫn chúng tôi đi thăm một vòng quanh các khu công nghiệp liên doanh với Singapo, Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc… Những khu vực rộng lớn, những cao ốc, nhà xưởng công nhân ra vào tấp nập… chứng minh sự trù phú của một tỉnh ngay địa đầu tổ quốc.

Được biết, sở dĩ Bình Dương lớn mạnh như ngày hôm nay là bởi chính quyền ở đây đã có những chính sách rất thông thoáng. Ví dụ: Đáng lẽ thị xã Thủ Dầu Một đủ điều kiện để lên Thành phố từ lâu, nhưng các vị lãnh đạo lý luận rằng: nếu lên thành phố, dân chúng sẽ phải đóng thuế nặng hơn, còn các vị lãnh đạo được hưởng lương nhiều hơn, điều đó không có lợi, nên đã tạm hoãn việc lên thành phố trong một thời gian nữa.

Trong việc đền bù đất cát, các vị lãnh đạo ở đây đã táo bạo đề ra chủ trương sẽ đáp ứng hoàn toàn yêu cầu của những người có đất muốn chuyển nhượng. Nhờ vậy, những lợi nhuận từ việc giải quyết đền bù được mau chóng và thuận lợi. Việc làm đó đã đem lại lợi ích lớn lao cho công ích xã hội, thay vì chần chừ, sẻn soi, không những gây ra nhiều phiền toái mà còn đưa tới việc thu hoạch lợi nhuận chậm chạp…

“Trông người lại nghĩ đến ta” là kinh nghiệm đúc kết được sau một chuyến đi. “Ta” là chính bản thân mình, đã được tình yêu Chúa ấp ủ, giữ gìn cho mình khỏi lâm vào tình cảnh đáng thương như các em khuyết tật. Do đó, “nghĩ đến ta” để biết không ngừng dâng lời tạ ơn tình yêu Thiên Chúa và để chia sẻ với nỗi bất hạnh của những anh chị em kém may mắn đó.

“Ta” cũng là hoàn cảnh, môi trường xã hội chúng tôi đang sống. Trông lên “người” rồi nhìn lại mình còn khó khăn nhiều bề!? Phải chăng, để được như “người” vẫn chỉ là trong giấc mơ?

Thái Bình ngày 6/3/2008