SAIGÒN -- Sáng ngày 10.04.2008, ĐHY Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn đã nói chuyện với các bề trên của các dòng tu nam nữ có nhà chính tại Giáo phận thành phố Saigòn tại Hội trường Toà Tổng Giám Mục.

Phần đầu Đức Hồng Y chia sẻ về hiện tình Giáo phận trong 10 năm qua, tức là từ khi ngài được bổ nhiệm về phục vụ tại Tổng Giáo phận Saigòn cho đến nay.

ĐHY cho biết: Năm 1659 Giáo hội thành lập Giáo phận Đàng Ngoài và Đàng Trong. Năm 1844 Đàng Trong chia làm hai là Đông và Tây Đàng Trong. Năm 1924, Giáo phận Tây Đàng Trong đổi tên là Sài Gòn và năm 1976 đổi tên là Giáo phận TP Hồ Chí Minh.

Tổng Giáo phận thành phố Saigòn tính cho đến nay đã được 166 tuổi, sinh ra được 7 “giáo phận con”, 2 “giáo phận cháu” và 1 “giáo phận chắt”. Trên địa bàn TGP hiện nay có 5 cơ sở giáo phận là Toà Giám mục, Đại Chủng viện, Nhà Truyền thống, Trung tâm Mục vụ, Nhà Hưu dưỡng Chí Hoà; có 268 cơ sở thuộc 90 dòng tu và tu hội, trong đó có 57 dòng tu và tu hội có nhà chính ở thành phố Saigòn.

Tổng Giáo phận còn có 199 cơ sở nhà thờ-giáo xứ được hình thành vào các thời kỳ khác nhau: 2 cơ sở Chí Hoà (1720) và Chợ Quán (1771) được hình thành trong thời kỳ mang tên là Giáo phận Đàng Trong (1659-1844). 23 cơ sở được hình thành trong thời kỳ Tây Đàng Trong (1844-1924). 6 cơ sở ra đời trong thời kỳ 1924-1954. 140 cơ sở được hình thành trong thời kỳ di cư 1954-1974. 33 cơ sở được hình thành trong thời kỳ di dân-nhập cư 1975-2010. Trong số 33 cơ sở này, có 10 cơ sở mới hình thành trong thời gian 1998-2008 là: Thánh Gia (1998), Công Lý (1999), Xóm Lách (1999), Cầu Lớn (2000), Thiên Ân (2001), An Thới Đông (2004), Nhà Truyền Thống (2003) và Trung tâm Mục vụ (2004),Gò Mây (2006), Vĩnh Hiệp (2007).

Đức Hồng Y Tổng Giám Mục cũng cho biết theo thống kê của Tổng Giáo Phận, số giáo dân của TP.HCM 10 năm qua không ngừng gia tăng. Năm 1998 Tổng Giáo Phận có 524.281 nhân danh và năm 2007 con số này là 646.732 nhân danh, tức mỗi năm tăng hơn 12.000 người. Ngài cũng cho biết do hiện tượng di dân và di cư các giáo hạt nội thành dân số giảm mạnh trong khi đó các giáo hạt ngoại thành dân số tăng mạnh. Chẳng hạn: Hạt Chí Hoà giảm từ 58.400 xuống còn 46.600, hạt Tân Định 40.009 nhân danh còn 34.863 nhân danh, trong khi các giáo hạt như Bình An, Gia Định, Gò Vấp, Tân Sơn Nhì, Thủ Đức, Thủ Thiên, Xóm Mới, Xóm Chiếu số nhân danh tăng mạnh. Riêng hạt Tân Sơn Nhì, trong 10 năm ( 1998-2007) tăng từ 51.287 lên đến 93.389 nhân danh.

Đức Hồng Y cho biết, trong 10 năm số tu sĩ nam nữ ở thành phố Saigòn tăng gấp đôi. Năm 1998 có 2655 tu sĩ trong đó có 551 nam và 2104 nữ. Năm 2008 có 4661 tu sĩ với 3516 nữ, 1145 nam mà trong số này có 262 linh mục. Đức Hồng Y đề nghị các dòng nghiên cứu xem nguyên nhân nào khiến cho các tu sĩ ở TP gia tăng đột biến như vậy.

Dân số bùng nổ và số tín hữu gia tăng đã nảy sinh nhiều vấn đề mục vụ. Chẳng hạn không gian sống chật hẹp dễ nảy sinh bất đồng, rồi từ bất đồng đến bất hoà, từ bất hoà đến bất ổn. Rồi vấn đề xây dựng cơ sở vật chất đáp ứng nhu cầu phục vụ số tín hữu đông đảo này (Nhiều nhà thờ được mở rộng thêm mà cũng không đủ chứa hết số người tham dự). Rồi các dạng tệ nạn xã hội xuất hiện như thất nghiệp, trộm cướp, băng đảng, ma tuý, mãi dâm, HIV-AIDS,etc.

Đức Hồng Y cho biết Tổng Giáo Phận phát triển trên nền tảng chung là lòng đạo của người dân đến từ ba miền, từ đời sống đức tin, yêu thương, bác ái dựa trên lời Chúa của các thành phần trong Tổng Giáo Phận, đặc biệt là của tu sĩ các dòng tu nam nữ trong Thành Phố.

Phần thứ hai, Đức Hồng Y trình bày nội quy cử hành Năm Thánh 2010 và tiến trình thực hiện. Ngài cho biết Hội đồng Giám mục Việt Nam đã giao cho TGP Sàigòn đứng ra tổ chức soạn thảo các tài liệu học tập, soạn thảo cuốn kỷ yếu 50 năm thiết lập Hàng Giáo phẩm Công giáo Việt Nam, tổ chức Đại hội Dân Chúa Việt Nam. Đức Hồng Y kêu gọi sự cộng tác của các dòng tu vào công cuộc này, cụ thể là cho các chuyên viên thuộc các lãnh vực tham gia công tác khi được Ban Tổ chức mời gọi.

Cha Matthêu Vũ Khởi Phụng, Chủ tịch Liên Tu sĩ thành phố Saigòn, đã thay mặt các vị bề trên cám ơn Đức Hồng Y. Nhân dịp kỷ niệm 10 năm Đức Hồng Y về phục vụ tại thành phố Saigòn, Cha Chủ tịch cũng chúc mừng ngài và bày tỏ lòng biết ơn với ngài. Cha Chủ tịch cũng cam kết hiện tại và tương lai các dòng tu sẽ tiếp tục sát cánh bên Đức Hồng Y để phục vụ Tổng Giáo Phận như trong quá khứ.