ĐGH Benedicto XVI muốn nhắn nhủ ai và điều gì trong diễn văn tại LHQ?

Đọc diễn từ của Đức Thánh Cha (bản dịch của J.B. Đặng Minh An) tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc hôm 18/4/2008, nhân chuyến tông du Hoa Kỳ vừa qua, chúng ta thấy gì?

Toàn bộ diễn văn gồm trên 4300 từ, khoảng 5 trang giấy khổ A4. So với những diễn từ thường thấy trong các buổi tiếp ngoại giao, văn bản này là tương đối dài và thời lượng phát biểu nhanh nhất có lẽ cũng mất khoảng 30 phút.

Trong diễn từ ấy, tựu chung ĐGH quan tâm nhiều nhất về những vấn đề gì?

Tất cả bao gồm 14 đoạn nhỏ, trong đó các nhóm từ được nhắc đến nhiều nhất theo thứ tự gồm:

- "Quyền Tự do tín ngưỡng": 14 lần
- "Nhân quyền": 10 lần
- "Phẩm giá con người": 5 lần
- Và việc bảo vệ các quyền căn bản con người: 5 lần

Qua vài con số thống kê trên cho thấy, mặc dù phát biểu trước đại diện hơn 150 quốc gia, nhưng "địa chỉ" chủ yếu mà ĐGH Benedicto XVI muốn nhắn gởi thông điệp có lẽ chỉ còn lại khoảng hơn chục nước, nơi đang có những chính sách, đường lối "chẳng giống ai" và tất nhiên VN là một trong số đó. Ngài cũng chẳng nêu đích danh tên tuổi quốc gia nào, mà bỏ ngỏ để ai "có tật người đó tự giật mình" tuy có nhấn mạnh đến Châu Phi.

Cụ thể:

Bài diễn văn được ĐGH mở đầu bằng việc đề cập đến một trong những yếu tố gây thêm bất ổn cho thế giới. Đó là việc nhiều hoạt động của tổ chức quốc tế này đang bị chi phối bởi một nhóm thiểu số các quốc gia lớn nắm giữ quyền lực chủ chốt. Ngài nói "sự đồng thuận đa phương giữa các nước tiếp tục bị khủng hoảng vì nó còn phải tùy thuộc những quyết định của một thiểu số, trong khi những vấn đề của thế giới đòi cộng đồng quốc tế phải có những cuộc can thiệp dưới hình thức những hoạt động chung".

Tuy nhiên, lời mở đầu trên có thể xem chỉ là tiền đề, vì nơi phát biểu là trụ sở LHQ với đại diện của nhiều nước. Mà mục tiêu thực tiễn hơn của Ngài, là bày tỏ về sự không đồng tình trước việc quyền lợi của đại đa số người nghèo khổ khắp nơi đang bị chèn ép, số phận họ bị lệ thuộc một cách vô lý bởi quyết định của một nhóm thiểu số tại mỗi quốc gia. Và đây mới chính "hiện trường" thường xuyên xảy ra những điều khiến Ngài phải quan tâm chứ không thể là những nơi như New York.

ĐGH rất nắm vững sự lạm dụng quyền lực tại nhiều địa phương các nước đang được khéo léo che đậy bởi những lý lẽ ngụy tạo và Ngài đã mạnh mẽ phản bác lại tất cả sự nguỵ biện ấy. Nhân loại đã phải trải qua nhiều đau khổ, xuất phát từ các chủ thuyết sai lạc, vì vậy chẳng mấy khó khăn để nhận ra "chân tướng' giống nhau của những chính thể phi nhân còn rơi rớt lại hiện nay.

Như các lãnh đạo cộng sản VN chúng ta, mỗi khi bị báo chí Âu Mỹ cật vấn về vấn đề nhân quyền trong nước. Từ chủ tịch nước, thủ tướng chính phủ và cho tới tất cả các quan chức đều chung một giọng điệu quanh co rằng, vì, bị, tại "đất nước chúng tôi phải trả qua nhiều năm tháng chiến tranh khốc liệt, nên có những tiêu chuẩn tự do khác với tự do của Quí vị v.v…" nghe rất chối tai!

Ngài bắt mạch sự dối trá này rất rõ: "Các quyền ấy có nền tảng nơi luật tự nhiên được ghi khắc trong tâm can con người và hiện diện trong mọi nền văn hóa và văn minh khác nhau. Tách rời các quyền con người ra khỏi bối cảnh ấy có nghĩa là thu hẹp phạm vi của chúng và chiều theo một quan niệm duy tương đối, theo đó ý nghĩa và sự diễn dịch các quyền con người có thể thay đổi, và đặc tính phổ quát của các quyền ấy có thể bị phủ nhận nhân danh những quan niệm khác nhau về văn hóa, chính trị, xã hội và cả tôn giáo nữa".

Như vậy đã quá rõ, từ nay về sau nếu ông thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng còn dịp gặp lại Đức giáo hoàng Benedicto XVI thì chớ dại dột làm chuyện đem "bổn cũ ra sọan lại".

Một điểm quan trọng khác rất đáng chú ý xuyên suốt diễn văn, đó là việc ĐGH muốn lưu ý lãnh đạo các nước về vai trò của tôn giáo trong xã hội của họ. Ngài khẳng định tôn giáo chẳng hề có "nợ nần" hay "tội tình" chi trước những đường lối chính sách sai trái của quí vị: "… không thể tưởng tượng được việc các công dân buộc phải đè nén một phần của chính mình, tức là niềm tin của họ, ngõ hầu có thể là những công dân tích cực"

Bằng lời lẽ như vậy, Ngài muốn nhắn nhủ việc bách hại đạo là gây tổn thương cho chính đất nước quí vị chứ chẳng ai khác. Bởi quí vị sẽ đào đâu ra những công dân tốt, nếu như họ vì không thể chịu nổi áp lực của chính quyền mà buộc phải miễn cưỡng từ bỏ tín ngưỡng của mình.

Nói cách khác, vì ghét tôn giáo, quí vị đã vô tình biến công dân mình từ những người tốt, hữu ích cho đất nước thành những kẻ phải chạy theo cơ hội chủ nghĩa.

Tóm lại, qua bài diễn văn của Ngài, những ai đang bị đàn áp khắp nơi, đặc biệt về tôn giáo cần cảm thấy nên tự tin hơn nữa về bổn phận của họ trong việc hòa mình vào xã hội, dựa vào lời tái minh định của Ngài về tôn chỉ họat động của tổ chức quốc tế này trước đại diện tất cả các nước: "Hoạt động của Liên Hiệp Quốc trong những năm gần đây đã bảo đảm rằng cuộc tranh luận công cộng phải có chỗ cho những quan điểm được linh hướng bởi một nhãn quan tôn giáo nơi tất cả mọi chiều kích của nó, bao gồm cả chiều kích lễ nghi, phụng tự, giáo dục, phổ biến thông tin và quyền tự do tuyên xưng đức tin và chọn lựa tôn giáo"

VN hiện không chỉ là thành viên mà còn đang đại diện Châu Á giữ vai trò ủy viên không thường trực tại Hội Đồng Bảo An LHQ. Vì thế những vấn đề ĐGH nêu trong diễn từ của Ngài chắc chắn ít nhiều gì cũng khiến ông đại sứ Lê Lương Minh cảm thấy hơi "bị nhột" vì thành tích vi phạm nhân quyền của VN bấy lâu ai cũng đều rõ.

Việc chính quyền Hà Nội mới được tổng thống G.Bush "xóa nợ" cho ra khỏi danh sách những quốc gia cần đặc biệt quan tâm vì những vi phạm nghiêm trọng về tự do tôn giáo (Countries of Particular Concern for Severe Violations of Religious Freedom) hay còn gọi tắt là CPC chỉ mới vào cuối năm 2006 vừa qua khi dự hội nghị APEC, là một bằng chứng.

Tuy nhiên khi hội nghị này kết thúc, "khách quí" vừa trở về nhà họ, mục tiêu gia nhập WTO cũng đã đạt được, chủ nhà Hà Nội lập tức quay lưng lại với tất cả những điều họ đã cam kết bằng một loạt các vụ bắt bớ các nhân sĩ, trí thức và cả LM Nguyễn Văn Lý, khiến hiện nay đang có những lời kêu gọi của các tổ chức bảo vệ tôn giáo - nhân quyền và nhiều nghị sĩ Mỹ yêu cầu chính phủ họ đưa VN trở lại danh sách này.

Chẳng phải ngẫu nhiên hay do rỗi việc mà thiên hạ lại đi kiếm chuyện, gieo tiếng ác cho chính phủ xứ mình. Không có lửa thì lấy đâu ra khói?

Sàigòn, 28/4/2008