Cộng Đồng Dân
Chúa Việt Nam
cử hành NĂM THÁNH
2010
NỘI QUY
Phần I. Ý NGHĨA VÀ MỤC ĐÍCH
1. Ý nghĩa
Năm Thánh 2010 ghi dấu thời điểm kỷ niệm: (1) 350 năm thành lập
hai giáo phận Tông Toà Đàng Ngoài và Đàng Trong (xem Sắc Chỉ
Super Cathedram, 9.9.1659, của Đức Alexandre VII), (2) 50 năm
thiết lập phẩm trật Giáo Hội Công giáo tại Việt Nam với 3
giáo tỉnh Hà Nội - Huế - Saigon (xem Sắc Chỉ Venerabilium
Nostrorum 24.11.1960). Thời gian cử hành Năm Thánh từ
24.11.2009 đến lễ Hiển Linh 2011, ??đi từ khởi điểm và chứng
nhân đức tin đến toả sáng và chia sẻ niềm tin.
2. Mục đích
Việc cử hành Năm Thánh 2010 nhằm:
(1) Nhìn lại quãng đường lịch sử gần 500 năm truyền giáo
qua 3 thời kỳ: 126 năm Bảo Hộ (1533-1659), 300 năm Tông Toà
(1659-1960), đặc biệt là 50 năm Chánh Toà (1960-2010). Nhìn lại
lịch sử nhằm mời gọi cộng đồng Dân Chúa Việt Nam cùng chung lòng
tạ ơn Chúa đã thương ban cho Dân Người được hình thành, tồn tại
và phát triển qua những thăng trầm của lịch sử, đồng thời bày tỏ
lòng biết ơn đối với Toà Thánh và các bậc tiền nhân đã góp phần
tích cực vào việc loan Tin Mừng và xây dựng Giáo Hội trên đất
nước Việt Nam.
(2) Nhìn lại lịch sử cùng với những thẩm định về đời sống Giáo
Hội nhằm rút ra những bài học lịch sử cho việc thi hành sứ vụ
yêu thương và phục vụ của Chúa Kitô, trong cộng đồng dân tộc
cũng như cộng đồng thế giới hôm nay.
(3) Đồng thời cũng nhìn tới tương lai trong bối cảnh văn hoá xã
hội đang đổi thay của những thập niên đầu thiên niên kỷ III,
nhằm vận động cộng đồng Dân Chúa một lòng quyết tâm đáp trả tình
thương của Chúa, và làm mới hình ảnh gia đình Giáo Hội tại Việt
Nam theo hình mẫu mà Công Đồng Vatican II 1965 đã phác hoạ như
sau :
* Giáo Hội hiệp thông: đào sâu mối hiệp thông giữa cộng đoàn tín
hữu với Thiên Chúa trong Đức Kitô nhờ Chúa Thánh Thần, củng cố
sự hiệp thông giữa các thành phần Dân Chúa, giáo sĩ, tu sĩ, giáo
dân, trong mỗi Giáo Hội địa phương, hiệp thông giữa các Giáo Hội
địa phương với nhau cũng như với Giáo Hội toàn cầu ;
* Giáo Hội tham gia: mọi thành phần Dân Chúa, giáo sĩ, tu sĩ,
giáo dân, đều có quyền và trách nhiệm tham dự vào mầu nhiệm,
hiệp thông và sứ vụ của Giáo Hội, mỗi thành phần theo đặc sủng
của mình ;
* Giáo Hội vì loài người: quyền bính và sứ vụ của Giáo Hội là
quyền và trách nhiệm yêu thương và phục vụ cho sự sống của mọi
người anh em đồng bào và đồng loại.
Phần II. CỬ HÀNH NĂM THÁNH 2010
3. Giai đoạn chuẩn bị
(1) Năm 2008: HĐGM.VN thống nhất và xin Toà Thánh cho mở
Năm Thánh 2010. Đồng thời, HĐGM.VN phê chuẩn Ban Tổ Chức cử
hành Năm Thánh, và hình thành những Tiểu Ban chuyên môn. Trong
năm 2008, các Tiểu Ban cần soạn xong tài liệu học tập, hội thảo,
tổ chức lễ hội, cầu nguyện, hành hương theo những chủ đề giúp
cho cộng đồng Dân Chúa trong các giáo tỉnh, giáo phận, giáo xứ,
dòng tu, tu hội, ĐCV, các đoàn thể giáo dân, các phong trào tông
đồ, ý thức tạ ơn Chúa, và quyết tâm cùng nhau làm mới hình ảnh
Giáo Hội tại Việt Nam.
(2) Chủ đề của Năm Thánh 2010 là:
GIÁO HỘI TẠI VIỆT NAM:
Mầu nhiệm - Hiệp thông - Sứ vụ
Chủ đề này được triển khai theo 3 chủ điểm lớn sau đây:
- Giáo Hội mầu nhiệm, với chức năng ngôn sứ và tư tế
(mục vụ Thánh Kinh, Lời Chúa, giáo lý đức tin, Phụng tự, lòng
đạo đức bình dân, kinh sách)
- Giáo Hội hiệp thông, với chức năng mục tử (mục vụ tổ
chức và điều hành giáo phận, giáo xứ, dòng tu, tu hội, các tổ
chức mục vụ, các đoàn thể tông đồ giáo dân, tạo tương quan liên
đới, đối thoại, hợp tác, đối nội, đối ngoại).
- Giáo Hội sứ vụ, với chức năng thi hành sứ vụ yêu
thương và phục vụ cho Tin Mừng và cho sự sống dồi dào của mọi
người, đặc biệt người kém may mắn, bị bỏ rơi (mục vụ truyền
giáo, văn hoá giáo dục, y tế, bác ái xã hội, phát triển, di
dân).
(3) Năm 2009, các giáo tỉnh, giáo phận, giáo xứ, dòng
tu, ĐCV, đoàn thể tông đồ giáo dân, tổ chức cho cộng đoàn Dân
Chúa cử hành lễ hội, học tập, hội thảo, góp ý, đề xuất, cầu
nguyện, hành hương vào một số dịp và theo 3 chủ đề đã nêu trên …
Phát hành Kỷ Yếu 50 năm thiết lập phẩm trật Giáo Hội Công Giáo
tại VN với 3 giáo tỉnh Hà Nội - Huế - Saigon, với phần nhìn lại
các thời kỳ lịch sử truyền giáo, đặc biệt thời kỳ chánh toà…
4. Cử hành Năm Thánh 2010
(1) Cử hành Thánh lễ tạ ơn và xin ơn toàn xá vào dịp một số lễ
do HĐGM.VN ấn định.[1] Có thể tiếp tục lễ hội, học hội, góp ý
đề xuất, cầu nguyện, hành hương theo những chủ đề nói trên …
(2) Tổ chức Đại Hội Dân Chúa Việt Nam.
(3) Năm 2010 hoặc năm 2011, phát hành Kỷ Yếu Đại Hội Dân Chúa
Việt Nam năm 2010, trình bày những diễn tiến và kết quả của
Đại hội, đồng thời đưa ra những định hướng mục vụ cụ thể
nhằm xây dựng một Giáo Hội hiệp thông, tham gia, và phục vụ sự
sống của mọi người anh em đồng bào và đồng loại.
Phần III. ĐẠI HỘI DÂN CHÚA VIỆT NAM 2010
5. Tính chất và mục đích của
Đại Hội
(1) Đại Hội Dân Chúa Việt Nam là cơ hội cho HĐGM kêu gọi mọi
thành phần Dân Chúa chung lòng chung sức với hàng Giáo phẩm xây
dựng một Giáo Hội hiệp thông, Giáo Hội tham gia, và Giáo Hội vì
loài người, nhằm tạo thuận lợi cho việc thi hành cách có hiệu
quả hơn sứ vụ yêu thương và phục vụ của Chúa Kitô, trong cộng
đồng dân tộc cũng như cộng đồng thế giới hôm nay.
(2) Đại Hội Dân Chúa Việt Nam không những nhằm thể hiện sự hiệp
thông trong Giáo Hội Công giáo tại Việt Nam, song còn nhằm cổ võ
mọi thành phần trong Cộng đồng dân Chúa Việt Nam tại các châu
lục, linh mục, tu sĩ, giáo dân, tích cực tham gia thi hành sứ vụ
của Giáo Hội vì sự sống của mọi người anh em đồng bào và đồng
loại.
6. Giai đoạn chuẩn bị
(1) Công việc chuẩn bị Đại Hội, trước hết nhằm giúp cho HĐGM
phát hiện những vấn đề cần được đưa ra bàn thảo trong Đại hội
Dân Chúa Việt Nam năm 2010. Đồng thời còn nhằm làm cho mọi
thành phần Dân Chúa trong các Giáo Hội điạ phương cảm nhận rằng
họ có liên hệ mật thiết với Đại Hội. Đạt được mục tiêu trên,
công việc của Đại Hội sẽ mở đường cho sự hiệp thông đi vào đời
sống Giáo Hội, nhờ đó mọi tín hữu được chuẩn bị sẵn sàng đón
nhận những gì HĐGM sẽ quyết định với tư cách là mục tử của Dân
Chúa.
(2) Tham khảo ý kiến của mọi thành phần Dân Chúa. Công việc
chuẩn bị còn nhằm giúp mọi tín hữu tham gia cách tích cực vào
đời sống Giáo Hội. Các cộng đoàn tín hữu, giáo xứ, dòng tu, tu
hội, Đại chủng viện, cùng tham gia Đại Hội bằng học hỏi theo
những chủ đề nêu trên, đồng thời bày tỏ suy nghĩ, nguyện vọng,
nhu cầu, và đề xuất những phương thế đảm nhận những thách đố mục
vụ.
(3) Xác định những vấn đề cần bàn thảo trong Đại Hội
Dựa vào tư liệu do các Tiểu Ban chuyên môn soạn ra, Ban Thư ký
tổ chức Đại Hội soạn thảo một bản Đề Cương với những câu hỏi, và
gởi đến các tham dự viên Đại Hội, xin họ trả lời các câu hỏi
trước tháng 6, 2009. Thu thập lại các câu trả lời, đúc kết
thành một Bản Tư Liệu Làm Việc, gởi đến các tham dự viên trước
tháng 12, 2009. Các bài phát biểu trong Đại Hội cần phải dựa vào
Bản Tư Liệu Làm Việc đó, và gởi 1 bản đến Ban Thư Ký Đại Hội
trước tháng 4, 2010.
7. Tham dự Đại Hội Dân Chúa
Việt Nam
(1) Chủ toạ đoàn: gồm Ban Thường Vụ Hội Đồng Giám Mục Việt Nam,
Chủ tịch và các Phó Chủ tịch Ban Tổ Chức cử hành Năm Thánh.
(2) Thành phần tham dự Đại Hội với quyền biểu quyết: Các Giám
mục tại Việt Nam.
(3) Thành phần tham dự Đại Hội với quyền tư vấn:
- Các Tổng Đại diện và đại diện Giám Mục, các Giám đốc Đại
Chủng viện
- Các dòng tu, tu hội đề cử 15 nam, 15 nữ đại diện cho hơn 90
dòng tu và tu hội đời có mặt tại Việt Nam.
- Mỗi giáo phận đề cử một linh mục, hai giáo dân, một nam, một
nữ [2],
- Một số đại diện các cộng đoàn công giáo VN ở các Châu lục,
mỗi Châu lục từ 5-10 người,
- HĐGM mời một số thượng khách như Tổng Giám mục và Giám mục VN
ở Châu lục khác, và một số vị đã góp phần tích cực vào công cuộc
truyền giáo và xây dựng Giáo hội tại Việt Nam[3]
(4) Các tham dự viên, - giáo sĩ, tu sĩ, giáo dân, (với tổng số
lối 200) - “trợ giúp” HĐGM bằng cách đóng góp ý kiến hoặc biểu
quyết những vấn đề mà HĐGM đề xuất. Việc biểu quyết đó mang tính
tư vấn. Sau khi lắng nghe, các Giám mục có bổn phận thẩm định,
phân định và quyết định. Cách thi hành tác vụ Giám mục bao hàm
việc lắng nghe mọi thành phần Dân Chúa, và cổ võ họ cùng nhau
tìm kiếm điều mà Chúa Thánh Thần đòi hỏi nơi gia đình Giáo Hội
tại Việt Nam trong hoàn cảnh hiện tại.
8. Tiến trình của Đại hội
(1) Cử hành lễ khai mạc, lễ bế mạc
Có thể cử hành long trọng và được mở rộng tại một nơi mà nhiều
ngàn tín hữu tham dự được.(x. Sách Nghi thức Giám mục, số
1169-1176; Tông huấn Mirificus Eventus, 7.12.1965)
(2) Tuyên tín
Trước khi bắt đầu góp ý, các tham dự viên tuyên tín theo Giáo
Luật 833, nhằm khơi dậy ý thức đức tin và lòng yêu mến đối với
di sản thiêng liêng của Giáo Hội.
(3) Những vấn đề cần bàn thảo
Cần ấn định trước qua bản Tư Liệu Làm Việc những vấn đề đưa ra
cho các tham dự viên tự do góp ý trong Đại Hội. Các tham dự viên
viên được tự do phát biểu về những vấn đề đã được đưa ra, trong
thời hạn nội quy ấn định. Sau những buổi phát biểu, cần có bản
tóm tắt về mỗi vấn đề, mỗi lãnh vực mục vụ, nhằm tạo thuận lợi
cho việc nghiên cứu và thảo luận kế tiếp.
(4) Cách thức tiến hành Đại Hội
- Mỗi bài phát biểu trong Đại Hội cần dựa vào nội dung Tư Liệu
Làm Việc, và dài tối đa 5 phút. Không khéo dài thêm sau khi
nghe tiếng chuông. Cần gởi cho Văn phòng Ban Thư ký Đại Hội 1
bản bài phát biểu ít là 4 tháng trước Đại Hội.
- Sau các buổi phát biểu, Ban Thư ký trình bày bản đức kết các ý
kiến phát biểu. Sau đó là 3 buổi thảo luận nhóm, mỗi buổi thảo
luận một lãnh vực mục vụ (Giáo Hội mầu nhiệm, Giáo Hội hiệp
thông, Giáo hội sứ vụ…). Ban Thư ký lo liệu phân nhóm với
trưởng phó nhóm, 2 thư ký, và chỉ định chỗ cho mỗi nhóm thảo
luận. Mỗi nhóm tối đa là 20 người.
- Sau các buổi thảo luận nhóm, tại hội trường, các thư ký nhóm
trình bày bản đúc kết ý kiến của nhóm. Sau đó tùy theo thời
giờ, các tham dự viên có thể góp ý bổ sung.
(5) Phiếu kín
Các thành viên Đại Hội có thể được mời bày tỏ ý kiến qua phiếu
kín. Cần giải thích cho Đại Hội ý nghĩa hành vi này là nhằm xác
minh mức độ đồng ý với những đề xuất, và kết quả của việc bỏ
phiếu không có tính quyết định, vì lẽ chức năng của Đại Hội là
trợ giúp HĐGM, không thay thế HĐGM.
Nhiệm vụ của HĐGM là thẩm định mọi sự trước mặt Chúa trước khi
quyết định. Thế nhưng HĐGM cần theo ý kiến đa số nếu xét thấy
không có trở ngại trầm trọng. (Unitas in necessariis,
Libertas in dubiis, Caritas in omnibus)
9. Soạn thảo và công bố văn
kiện sau Đại hội
(1) Soạn thảo văn kiện sau Đại Hội
Với chỉ dẫn cần thiết, HĐGM giao cho Ban Thư ký Đại Hội và các
Tiểu Ban Đại Hội soạn ra bản thảo văn kiện. Trong việc soạn
thảo, cần tìm công thức chính xác, rõ ràng, nhằm làm cho văn
kiện thành bản chỉ dẫn thực hiện chương trình mục vụ tương lai.
Do đó cần tránh dừng lại ở những cách nói mang tính đại cương
hoặc chỉ cổ võ.
(2) Công bố văn kiện
Văn kiện phải mang chữ ký của vị Chủ tịch và Tổng Thư ký HĐGM.
Văn từ được dùng phải biểu tỏ chính HĐGM là tác giả.
(3) Chuyển đạt văn kiện
Những nơi cần chuyển đạt văn kiện sau Đại Hội:
- Các Giám mục Việt Nam
- Các tham dự viên Đại Hội
- Các đại diện các thành phần Dân Chúa Việt Nam
(4) Thể thức và thời điểm thi hành những quyết định của Đại Hội
Sau Đại Hội, HĐGM có nhiệm vụ xác định thể thức và thời điểm
toàn thể GHCG tại Việt Nam thi hành những quyết định được ghi
trong văn kiện sau Đại Hội.
Phần IV. PHÂN CÔNG VÀ PHÂN NHIỆM
10. Hội Đồng Giám Mục Việt
Nam
(1) Xin Toà thánh cho mở Năm thánh 2010
(2) Phê chuẩn: - Ban Tổ chức Năm thánh
- những tiểu ban chuyên môn
- Nội quy cử hành Năm Thánh 2010
(3) Phê chuẩn Chủ toạ đoàn Đại Hội Dân Chúa Việt Nam
(4) Triệu tập Đại Hội Dân Chúa Việt Nam.
(5) Ấn định địa điểm và thời gian tiến hành Đại Hội
(6) Ấn định Nội quy tổ chức và tiến hành Đại Hội, và các vấn đề
cần được thảo luận.
(7) Tuyên bố ngày khai mạc Đại Hội, thời gian Đại Hội, triển
hạn, bế mạc Đại Hội.
(8) Phê chuẩn và công bố văn kiện sau Đại hội.
11. Ban Tổ Chức Năm Thánh
Ban Tổ Chức Năm Thánh gồm có:
- Đoàn Chủ tịch:
- Chủ tịch: Đức Hồng Y Tổng Giám Mục TP HCM,
- Phó Chủ tịch: hai Đức Tổng Giám Mục Tổng Giáo phận Hà Nội và
Huế,
- Quý Đức Cha thành viên: Phêrô Trần Đình Tứ, Phaolô Bùi Văn
Đọc, Giuse Vũ Duy Thống.
- Ban Thư Ký và Ban Tài Chánh (do đoàn Chủ tịch tổ chức Năm
Thánh đề cử), có nhiệm vụ trợ giúp HĐGM trong những việc như
sau:
(1) Tổ chức và điều hành các công việc trong suốt thời gian
chuẩn bị và cử hành Năm Thánh, đặc biệt là công việc chuẩn bị và
tiến hành Đại Hội Dân Chúa VN.
(2) Lên kế hoạch kinh phí, tìm nguồn tài trợ cho việc chuẩn bị
cũng như cử hành Năm Thánh.
(3) Tham khảo ý kiến và xác định những vấn đề cần bàn thảo
trong ĐH.
(4) Soạn thảo các văn kiện sau Đại Hội, trình cho HĐGM xét
duyệt, thống nhất, phê chuẩn và ban hành trong Hội Nghị tháng 10
năm 2010, hoặc trong Hội Nghị tháng 3 năm 2011.
12. Ban Thư ký Năm Thánh
(1) Ban Thư ký Năm Thánh gồm:
- Thư ký thường trực: do đoàn Chủ tịch Ban Tổ chức Năm Thánh đề
cử
- Các Thư ký của các tiểu ban: (1) tiểu ban nghiên cứu lịch sử,
(2) tiểu ban soạn thảo tài liệu học hỏi và cử hành Năm Thánh,
(3) tiểu ban chuẩn bị và thực hiện Đại Hội Dân Chúa VN.
(2) Nhiệm vụ của Thư ký thường trực
- Làm cầu nối giữa vị Chủ tịch Ban Tổ chức Năm Thánh và các tiểu
ban chuyên môn,
- Phối hợp các tiểu ban chuyên môn theo định hướng chung.
- lo liên lạc thông tin, đề phòng những giải thích thiếu chính
xác, thiếu trung thực
(3) Nhiệm vụ của Các thư ký tiểu ban:[4]
- Tiểu ban nghiên cứu lịch sử (gồm Tổng thư ký các UBGM về Văn
hoá, Truyền thông, Thánh nhạc): nghiên cứu lịch sử GH VIỆT NAM
qua ba thời kỳ bảo hộ, tông toà, nhất là chánh toà (1960-2010).
Phát hành Kỷ yếu 50 năm thiết lập phẩm trật GH CG tại VN.
- Tiểu ban soạn thảo các tài liệu học hỏi và cử hành Năm Thánh :
chia ra ba nhóm để biên soạn các tài liệu theo 3 chiều kích :
mầu nhiệm (gồm tổng thư ký các UBGM về Giáo lý đức tin, Thánh
Kinh, Phụng tự) – hiệp thông (UBGM về Linh mục, Tu sĩ, Giáo dân,
Giới trẻ, Gia đình) – sứ vụ (UBGM về Truyền giáo, Bác ái xã hội,
Di dân).
- Tiểu ban chuẩn bị và thực hiện Đại hội Dân Chúa Việt Nam: soạn
thảo Đề cương và Tài liệu làm việc cho Đại hội – soạn thảo Nội
Quy cho Đại hội – làm Ban thư ký của Đại hội – soạn thảo văn
kiện sau Đại hội.
13. Ban Tài Chánh
(1) Dự chi cho việc chuẩn bị và cử hành Năm Thánh, nhất là Đại
Hội,
(2) Dự thu cho công việc nói trên,
(3) Chuẩn bị cơ sở về kinh phí cho Đại Hội.
[1] Ví dụ, Lễ Khai mạc Năm thánh :
Lễ Các Thánh Tử đạo VIỆT NAM 24.11.2009,
Lễ Thánh Giuse 19.3,
Lê kính Thánh Phêrô và Phaolô : 29.6
Lễ tạ ơn kỷ niệm 350 năm thành lập hai Giáo phận Tông Toà Đàng
Ngoài và Đàng Trong: 9.9.2010,
Lễ thánh Têrêxa 1.10,
Lễ Các Thánh Tử đạo VIỆT NAM 24.11.2010,
Lễ Thánh Phanxicô Xavie 3.12,
Lễ Đức Mẹ Vô nhiễm nguyên tội 8.12,
Lễ Bế mạc Năm Thánh: Lễ Hiển Linh 2011.
[2] Dựa vào tiêu chuẩn nào để chọn lựa các linh mục và giáo dân
tham dự Đại hội Dân Chúa? Thiết nghĩ nên quan tâm đến một vài
khía cạnh : (1) những linh mục và giáo dân đang làm việc mục vụ,
(2) những giáo dân và linh mục có uy tín và đạo đức, (3) về số
giáo dân, nên lưu ý việc quân bình nam nữ trong số tham dự
viên.
[3] Ví dụ, đại diện Bộ Truyền Giáo, đại diện Hội Thừa Sai hải
ngoại Paris, đại diện Dòng Tên, Dòng Phanxicô, Dòng Đaminh…
[4] Mỗi tiểu ban gồm có các tổng thư ký của một số UBGM. Các
tổng thư ký này sẽ bầu ra một vị làm thư ký thường trực của tiểu
ban chuyên môn.