DCVOnline - Không còn thịt trong bữa ăn của công nhân Việt Nam

Amy Kazmin – Financial Times, Giang chuyển ngữ

Không còn thịt trong bữa ăn của công nhân Việt Nam.

Năm tháng trước Trần Lan Thương, 22 tuổi, rời gia đình ở vùng quê Việt Nam để nhận một việc với mức lương 50 đô la một tháng ở một xưởng sản xuất xe gắn máy của người Hoa ở ngoại thành Hà Nội. Mục đích của cô là dành dụm đủ tiền để tiếp tục học của mình. Cô định học về kế toán.

Nhưng giá lương thực tăng cao làm cho cô chỉ vừa đủ sống lây lất với đồng lương công nhân của mình. Thay vì gởi tiền về giúp gia đình, cô sống nhờ vào gạo, trứng và cá khô mà cô nhận từ bố mẹ mỗi khi cô về thăm nhà. Có hiếm khi được ăn thịt, bây giờ đã trở thành món ăn sang trọng, ngay cả khi cô được tăng lương 6.25 đô la một tháng, tương đương với 1.5 ký thịt.

"Tôi chán nản vô cùng. Tôi chẳng dành dụm được đồng nào cả." cô nói, trong lúc bước những bước nặng nề quanh gian phòng thuê 25 đô la một tháng mà cô chung với một bạn đồng nghiệp.

Hoàn cảnh của cô Thương phản ánh mối lo âu đang lan tràn trong giới lao động và trung lưu ở Việt Nam. Sự hỗn loạn kinh tế đã tước đi vẻ kỳ diệu của một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất của Châu Á.

Dù nền kinh tế phát triển ở mức độ rất ấn tượng là 8.5 phần trăm, lạm phát tăng phi mã. Vật giá trong tháng 3 tăng 20 phần trăm so với cùng kỳ năm ngoái. Công nhân bất bình, đình công đòi tăng lương để bù đắp cho giá sinh hoạt cao.

Sự thâm thủng trong cán cân ngoại thương phình lên đến 7.3 tỷ đô la trong ba tháng đầu của năm 2008, so với 12.4 tỷ đô la cho cả năm 2007.

Viện dẫn lý do khẩn cấp chống lạm phát, nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam đã cắt bớt chỉ tiêu phát triển cho năm 2008 từ con số ban đầu là 8.5 đến 9 phần trăm. Bộ trưởng bộ Kế Hoạch và Đầu Tư Võ Hồng Phúc trong những lời bình luận trước một ủy ban của Quốc Hội đã đặt mục tiêu là 7 phần trăm.

Không còn thịt thì gắp tạm nước Việt Nam ra khỏi "mâm cộng sản", may ra còn có cái để bỏ vào mồm! Nguồn: The Economits

Hà Nội còn nói rằng họ sẽ xiết chặt các chính sách tiền tệ, hạn chế đầu tư vào các công ty quốc doanh kém hiệu quả, và sẽ áp dụng một tỷ giá hối đoái linh hoạt trong một cố gắng để giảm áp lực lạm phát. Nhà cầm quyền nói rằng họ sẽ tăng thuế xuất khẩu trên dầu thô, than đá và quặng mỏ kim loại, nhằm giảm bớt thâm hụt ngân sách.

Tuy nhiên mọi người vẫn nghi ngờ các cán bộ soạn thảo chính sách có đầu óc xơ cứng và hệ thống thư lại cổ lỗ sẽ có đủ khả năng để ổn định nền kinh tế đang chao đảo. Siêu lạm phát làm tan hoang cả xã hội vào cuối những năm 1980 và đầu những năm 1990 vẫn còn đậm nét trong ký ức.

"Việt Nam đang đứng trước ngã rẽ." Kinh tế gia của Hà Nội Lê Đăng Doanh nói."Anh có thể trở lại với sự ổn định của nền kinh tế vĩ mô và mức độ phát triển kinh tế cao hoặc là anh có thể trở lại với lạm phát cao. Vẫn còn quá sớm để nói."

Với sự gia nhập WTO vào năm 2007, Việt Nam được xem như một con hổ tương lai của châu Á, với một dân số trẻ, cần cù, và một chính sách nhằm dành thắng lợi trên "cuộc chiến thị trường" hầu có thể mang lại thịnh vượng cho 85 triệu dân.

Nhưng những người cầm quyền đã không được chuẩn bị đầy đủ để đón nhận một lượng tiền khổng lồ từ bên ngoài đổ vào năm ngoái - đầu tư trực tiếp khoảng 15 tỷ, đầu tư gián tiếp qua chứng khoán, tiền của người Việt ở nước ngoài gởi về.

"Không kể những nhà đầu tư dài hạn, sự phấn khởi về đầu tư ở Việt Nam không những chỉ ảnh hưởng các nhà đầu tư ngoại quốc, mà cả cư dân địa phương và người Việt hải ngoại." Ben Bingham, đại diện thường trú của IMF ở Hà Nội, nói . "Nhưng điều này đã vạch trần, một cách tàn nhẫn, những giới hạn của các chính sách đổi mới nhằm cải tổ các định chế trong suốt 5, 6 năm qua."

Ngụp lặn trong khối tiền lớn, các ngân hàng địa phương, kể cả một số ngân hàng tư nhân cỡ nhỏ, đã cho mượn tiền một cách táo bạo, trong năm 2007 sự gia tăng của tài khoản cho vay lên đến 50 phần trăm. Các công ty quốc doanh chỉ bị kiểm soát lỏng lẻo đã đầu tư với số lượng lớn vào chứng khoán, địa ốc và vào cả những lãnh vực không liên quan gì đến công việc kinh doanh của công ty.

Nhà cầm quyền do có khuynh hướng khuyến khích phát triển đã không làm gì để làm hạ nhiệt nền kinh tế, thậm chí còn dùng chính sách hạ giá tiền Việt Nam so với đô la để giữ tính cạnh tranh cho các mặt hàng xuất khẩu. Điều này đã làm cho dân tiêu thụ trong nước và giới kinh doanh lãnh đủ sự gia tăng giá hàng tiêu dùng do đô la bị mất giá trên thị trường thế giới.

Năm nay, ngân hàng nhà nước Việt Nam, dưới áp lực phải hạn chế lạm phát mà không ảnh hưởng đến sự phát triển, đã thử một điều mà một nhà kinh tế gọi là "chiến thuật du kích", rút bớt khối lượng tiền lưu hành ra khỏi hệ thống, điều này đã gây hỗn loạn trong hệ thống ngân hàng và thị trường bất động sản.

Giờ đây Hà Nội đã đặt việc ổn định nền kinh tế lên ưu tiên hàng đầu, cho dù có bị giảm bớt mức phát triển. Trong một tuyên bố mạnh mẽ về chính sách thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cảnh cáo: "Nếu không kiểm soát sớm, lạm phát sẽ ảnh hưởng xấu đến sản xuất, đời sống nhân dân, sự ổn định kinh tế vĩ mô và sự phát triển kinh tế trong trung và dài hạn."

Các chuyên viên cho rằng sự thách đố cho Hà Nội là làm sao buộc các diễn viên trong cơ quan nhà nước, nhất là các công ty quốc doanh đầy thế lực, tuân theo các chính sách khắc khổ, một điều không dễ dàng khi mà quyền lợi của các cán bộ gắn liền với các món đầu tư khổng lồ đầy béo bở.

"Các biện pháp thì cũng tạm được. Những vấn đề là sự thực hiện sẽ hiệu lực như thế nào?" Ông Doanh nói về kế hoạch của thủ tướng. "Không ai chịu nhận trách nhiệm. Ai cũng đùn đẩy gánh nặng cho người khác."

Ông Bingham của IMF nói: "Có thể nào họ biến đường lối chính trị mới này thành hành động cụ thể? Điều này có nghĩa là phải đấu tranh với một số phe nhóm mà quyền lợi bị va chạm."

© DCVOnline